حــلاج - این مرد کیست؟ - 2

REFRESH ONCE PLEASE

~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~

تصوف طغیان و پیدایش انسـان خـــدائـی

تصوف طغیان: (که در حکومت عباسیان و «عصر زرین فرهنگ ایران» در زمان سامانیان (قرن چهارم هجری / دهـم میلادی) چهره می نماید و رفته رفته قوام می یابد. سپری شدن استبداد سیاه اُموی، نهضت فرهنگی ایرانیان در ترجمه و نشر آثار فلاسفه و متفکرین یونانی و هندی، و بالاخره، نهضت عقلی معتزله – که مبانی جزمی اسلام را متزلزل ساخت و باعث شک و انتقاد از بسیاری اصول و عقاید اسلامی گردید – همه وهمه، موجب پیدایش مرحلهء نوینی در تصوف (عرفان) گردید. این دوره – همچنین – با رشد شهرنشینی و پیدایش خانقاه هائی که عموماً باشگاه پیشه وران خرده پا بودند، مشخص می گردد. شاید بتوان گفت که تصوّف این دوران تبلور پیکار معنوی اقشار خرده پای شهری علیه باورها و اعتقادات سُنتی مذهب حاکم بود. از همین هنگام است که «خانقاه»ها بسان سنگری در مقابل «مسجد»ها قــد علم کردنــد.
وجه مشخصهء تصوف این دوره: عصیان عارفان علیه باورهای سُنتی، سرپیچی از قواعد مذهبی، شک در اصول و عقاید فقها، توجه و بازگشت نظر متصوفه از « خـــدا » به « انسان » و بالاخره ظهور "بایزید بسطامی" ، "حسین بن منصور حلاّج" ... و طغیان علیه « خــدا سالاری » و پیدایش « انسـان خـــدائـی ».
تصوف این دوران، در واقع تجلی مبارزه معنوی دو دیدگاه آريـائی و سامی ست که اولی، نمایندهء «توحید اشراقی» و دومی، نمایندهء «توحید عددی» بود. در تفکر اشراقی رسیدن به الوهیّت و نبوّت در توان همه انسان هاست، در حالیکه در تفکر عددی، تنها معدودی افراد برگزیده (پیغمبران و اولیاء الله) شایسته نبوت و رسالت و الوهیّت هستند. در جهان بینی اشراقی (آريـائی) نماز و روزه و حج و فرایض مذهبی، سد راه و مانع حصول به حقیقت اند و به رابطه
مستقیم انسان با خدا تاکید می شود. [+]ادامـــــه
علی ميرفطروس
فروردين ماه 1356 - تهـران
بازنويسی:
آبان 1382 - نوامبر 2003 - پاريس

~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~

بی‌خــدا و کـافـرم؛ از اهـل ايـمان نـيـسـتـم
زادهً ايـران‌زمـينـم؛ نــه! مـسـلـمـان نيـسـتـم
~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~*!*!*~!~